Halosheep projesinin ‘3. Bilgilendirme Toplantısı’ MAKÜ’de yapıldı

Türkiye’de ilk defa koyun-keçi yetiştiriciliğinde karbon ayak izini hesaplayacak Uluslararası Halosheep Projesinin çalışmaları devam ediyor. Daha önce yapılan konsorsiyum toplantılarından sonra 3. bilgilendirme toplantısı yapıldı. Proje eş zamanlı olarak Türkiye, Tunus, İspanya, Fransa, İtalya ve Yunanistan’da gerçekleştiriliyor. Projenin Türkiye ayağında ise Burdur ve Yarışlı gölleri bulunmakta.

Proje yürütücülüğünü Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ), Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Özkan Elmaz’ın yaptığı, Avrupa Birliği’nin Araştırma ve Yenilik Çerçeve Programı olan ‘Horizon 2020’ tarafından desteklenen PRIMA (Partnership for Research and Innovation in the Mediterranean Area- Akdeniz Bölgesinde Araştırma ve Yenilik için Ortaklık) programı ve daha önce TÜBİTAK Uluslararası İş birliği Daire Başkanlığı (UİDB) tarafından desteklenen 122N057 Nolu ‘Akdeniz kıyı bölgelerinin tuzlu alanlarının halofitlerinin değerlendirilmesine dayanan agro ekolojik bir koyun / keçi yetiştirme sistemi -HaloSheep’ başlıklı proje kapsamında 13 Şubat 2025 tarihinde Türkiye, Tunus, İspanya, Fransa, İtalya ve Yunanistan’dan proje ortaklarının hem yüz yüze hem de online katılımları ile gerçekleşen ‘3rd Info day -3. Bilgilendirme Toplantısı’ Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Lavanta Tepesi Otel’de gerçekleştirildi.

Halosheep 3. Bilgilendirme Toplantısına, Tunus, İspanya, Fransa, İtalya ve Yunanistan’dan proje ortaklarının online katılımı, COST (European Cooperation in Science and Technology- Bilim ve Teknolojide Avrupa İşbirliğini Programı) tarafından desteklenen ‘CA22144 - Sustainable use of salt-affected lands (SUSTAIN)- Tuzdan etkilenen arazilerin sürdürülebilir kullanımı’ isimli COST Projesinin bazı üyelerinin de online katılımı yanında; MAKÜ proje ekibi, Burdur Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği Yönetim Kurulu üyeleri, Veteriner Hekim Kazım Üstüner, yetiştiriciler, çobanlar, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

Proje yürütücüsü Prof. Dr. Özkan Elmaz toplantıda yaptığı konuşmasında; “Proje 6 uluslararası ortak ile yürütülmektedir. Türkiye’de Burdur gölü ve Yarışlı gölü havzaları, Tunus’ta Kerkennah adaları ile Yunanistan’da koyun-keçi sürüleri üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Tuzlu topraklarda yetişen (Halofit) bitkilerin yem olarak değerlendirilmesi ve bu hayvanlardan elde edilen et verim/kalitesi, süt verimi ile hastalıklara yakalanma riski ve hayvan refahı üzerine etkileri gibi pek çok parametre incelenmektedir” ifadelerini kullandı.

Toplantıda proje ekibinden Prof. Dr. İskender Gülle, iklim değişikliğinin bölgemizdeki kuraklık ve su kaynaklarına etkisi, Burdur - Yarışlı göl havzaları ile bu bölgelerde yetişen Halofitlerin yem ve biyomas değerleri, toprak örneklerinin verimlilik analizi ile bitkilerin besleme değeri gibi bazı sonuçları paylaştı.

Prof. Dr. Nuri Mamak, Koyun-keçi Halofit üretim sistemlerinde metabolik profil sonuçları hakkında bilgi verdi. Doç. Dr. Aykut Asım Akbaş Halofit ve Halofit olmayan sistemlerde yetiştirilen kuzu ve oğlakların karkas özellikleri ile et kalitesi konusunda elde edilen sonuçlara değindi. Kuzuların oğlaklara göre Halofitleri daha çok tercih ettiği ayrıca nispeten daha yüksek sindirilebilirlik değerleri gösterdiklerini ifade etti. Oğlakların ise, Halofitik olmayan kermes meşesi gibi yerel yem kaynaklarını kuzulara kıyasla daha çok tercih ettiklerin gözlemlendiği belirtildi. 

Proje kapsamında, İtalyan araştırıcılar tarafından birim kg başına et ve süt üretimi için koyun-keçilerde karbon ayak izinin hesaplama çalışmaları gibi pek çok farklı parametrenin incelendiğini söyleyen proje yürütücüsü Prof. Dr. Özkan Elmaz “Proje kapsamında, elde edilen sonuçları rapor halinde hem PRIMA kurumuna hem de TÜBİTAK’a sunacağız. Projeden elde edilen ilk sonuçlara göre, değişen iklim şartlarında susuzluğa dayanıklı tuzcul bitkilerin (Halofit) koyun-keçi türleri tarafından belli dönemlerde yem kaynakları olarak değerlendirildiği, söz konusu bitkilerin hayvan sağlığı ve hayvan verimine (et/süt) olumsuz bir etkisinin olmadığı görülmüştür” şeklinde tespitlerde bulunulmuş; Proje yürütücüsü olarak uluslararası boyutu olan bu projenin yürütülmesinde verdiği destekten dolayı başta TÜBİTAK’a, Burdur İli Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiriciler Birliği Başkanı Vet. Hekim Mustafa Yıldız ile ekibine ve projeye katkı veren çobanlara teşekkür etmiştir.